"Muhabbet Kuşları Hakkında Bilmeniz Gerekenler"
Kuş bakımı konusunda öncelikle bilinmesi gereken; bünyelerinin oldukça zayıf olduğudur. Bu sebeple beslenmesine ve korunmasına çok dikkat etmek gerekir.
Kuşunuz için; onun büyüklüğüne uygun ve sağlıklı malzeme ile yapılmış bir kafes ve aynı uygunlukta oynayabileceği oyuncaklar edinilmelidir. Kafesin evinizdeki konumunu iyi ayarlamalı temiz hava almasına ve ışık görmesine dikkat edilmelidir. Kafesin yeri mümkünse hiç değiştirilmemelidir,kuşlar bu ani değişikliklerden hiç hoşlanmazlar.
Kuşların narin hayvanlar oldukları gözden kaçırılmamalı oda sıcaklığına ve hava akımına dikkat edilmelidir.
Tüm kuşlara belli periyotlarla tüy bakımı, parazit spreyi uygulamalı,yıkanması sağlanmalı ve kafesini gerekli sıklıkta temizlemelisiniz. Bununla beraber rutin aralıklarla B-C ve A-D-E-K vitamin takviyesi de tavsiye edilir.
Beslenmesi için de düzenli aralıklarda doğal darı,yumurta sarısı,meyve kabukları verilmeli ve verdiğiniz yeşillik türü şeyleri yıkayıp-kurutarak vermelisiniz.
Ayrıca her zaman kafesinde kuş kumu bulunmasına da özen gösterilmelidir. Kuş kumu kullanımı,yemlerin daha kolay sindirimi için son derece önemlidir. Kuşlarda diş olmadığı için sindirim ağızda başlamaz.Bütün olarak yenilen yemlerin,midede sağlıklı bir şekilde sindirilebilmesi için kuş kumu,kumlu tünekler ve kumlu kağıtlar kullanılmalıdır.Kumlu kağıt ve tünekler,aynı zamanda ayaklarda mantar oluşumunu da engelleyecektir.
Bir Önemli konu da,gaga taşı kullanımıdır.Bir çok kişi,bu tür yaşamsal görmediği ufak tefek ürünü pek önemsemez ve çıkabilecek hayati sorunlardan bihaberdir..Gaga taşı kullanmayan bir kuş,zamanla gagası uzayacağı için yakın takibi yapılmadığı taktirde,yemek yiyemez hale gelir ve günden güne güç kaybederek ölebilir.Gaga taşını ekstra masraf kabul edenler,gaganın kesimi için bu masrafın çok üzerinde harcama yaparlar.Gagası uzayan kuşların özel ve steril makaslarla kesilmesi gerekir,gaga mikrop kapmaya oldukça müsaittir.
En önemli bakım önerimiz,ailenizin birer parçası olan kuşlarınıza açık olarak satılan kiloluk yemlerden vermemenizdir.Yasal olarak satışı yasak olan bu ürünler daima daha ucuza gelir ama aslında,kaybettirdikleri çok fazladır!
Genellikle tarih problemi olan bu ürünler,açıktaki tüm kir ve bakteriyi kuşunuza yedirtmeniz anlamına gelir ki bundan daha büyük bir kayıp sebebi düşünemiyoruz..
KAFESLER
Evde çoğu zaman kapalı tutulmak istenen kuşlar için mümkün olan en geniş kafesleri kullanmak tavsiye edilir. Kafesin kuş tarafından bükülemeyecek veya sökülemeyecek sağlamlıkta, toksik olmayan materyalden ve kolay temizlenebilir, korunaklı olması gerekir. Materyal bakımından metal; temizlenmesi, dezenfeksiyonu kolay, ve kuşun vereceği zarara dayanıklı olması bakımından en uygun seçimdir. Sınırlı kapalı zamanlar için uygun büyüklükte kafes, bütün vücut gergin durumdayken kenarlara temas etmeyecek boyda olmalıdır. Çoğu vakada kafes yüksekliğinden daha derin olmalıdır ki, kanatlar açık tutulduğunda yeterli alan sağlanabilsin. Uzun kuyruklu kuşlar için yeterli yükseklik de sağlanmalıdır. Kafes telleri arasındaki mesafe, kuşun kafasının teller arasına giremeyeceği ölçüde olmalıdır. Kafesin kapısı, bir elin rahatça girebileceği, kuşu kolaylıkla dışarı çıkarıp yerleştirilebileceği büyüklükte olmalıdır. Kapının mandalı kuş tarafından açılamayacak şekilde emniyetli olmalıdır.
Muhabbet kuşları hareket etmeyi sever, bu yüzden kafes yüksek ve geniş olmalıdır. Kanarya ve ispinozlar ise uçmayı sever ve uçmaya elverişli, geniş ve uzun kafeslerde bakılmalıdırlar. Cockatiel’lerin ihtiyacı olan kafes ise tepelerinin ve uzun kuyruklarının kırılmayacağı yükseklikte kafeslerdir.
Şekil bakımından; kare veya dikdörtgen kafesler temizlenmesi daha kolay, ve kuş için daha güvenlidir. Kafeste köşe sayısı arttıkça uçuş alanı daralır ve bağlantı bölgeleri güvenliği bozar.
Kuş kafeslerinde sürgülü taban tepsileri sıklıkla kullanılmaktadır. Bu parça; kolay hareket ettirilebilir, temizlenebilir olmalı ve yerleştirildiğinde veya çıkarıldığında kuşun kaçabileceği bir boşluk bırakmamalıdır.
KAFESİN KONUMU
Kafes, kuş tüneğindeyken göğüs hizasında olacak şekilde yerleştirilmelidir. Bundan daha alçak olması, kuşun heyecanlanmasına ve kendini savunmasız hissetmesine neden olur. Göğüs hizasından yükseğe de yerleştirilmemelidir, çünkü yükseklik, kuşlarda üstünlük anlamına gelir. Doğada daha baskın kuşlar daha yükseğe tünerler. Kuş, güneşli, hava akımı olmayan bir bölgeye yerleştirilmelidir. Kuşların yeni bir çevreye alışması için ilk hafta hariç, aktivitenin çok olduğu bir yere yerleştirilmeleri daha yararlıdır. Direkt gün ışığı almaları kuşlar için stimüle edici etkiye sahip olmakla birlikte sıcak yaz günlerinde fazla ısınmamalarına dikkat edilmelidir.
KAFES ALTLIĞI
Kağıt havlular veya diğer basit kafes altı kağıtları genelde odun parçaları, mısır kırıntıları, kedi kumu gibi substratlara tercih edilmelidir. Ahşap parçaları ve talaş, toz yapar ve kuşun solunum yollarını irrite eder. Kağıt gibi materyallerin kullanımı ile dışkıların sayısı ve görünümü günlük olarak daha kolay izlenebilir.
TÜNEKLER
Temiz, kolay değiştirilebilir, uygun ölçülerde, doğal, pestisid kullanılmamış ve non–toksik ağaç dalları kullanılmalıdır (örneğin narenciye ağaçları, Dişbudak Ağacı, Manolya, Karaağaç, Okaliptüs, Avustralya Çamı, vs.). Böylece kuş hem tüneyebilir hem de bulunduğu dalı çiğneyebilir. Doğal ağaç dalları, düzgün olmayan şekilleri sayesinde kuş tutunurken ayağın değişik bölgelerine basınç yapar. Dallar hazırlanırken, kafese uygun ölçülerde kesilmeli, deterjanla fırçalanmalı, durulanmalı ve güneşte kurutulmalıdır. Ayrıca böcek yumurtaları bakımından kontrol edilmeli, bunlar temizlenmelidir (kafeste yumurtalar açılabilir). Beton (mineral) tünekler kuşların gagalarını ve tırnaklarını törpülemesi için uyarıcı niteliktedir. Plastik tünekler ise kaygan oldukları ve yendiğinde medikal problemlere yol açtıkları için tavsiye edilmemektedir. Kumlu kağıtlar (tünek törpü kağıtları) kuşun ayağını çizeceğinden kullanılmamalıdır.
YEMLİKLER VE SULUKLAR
Derin kaplar yerine geniş çanaklar kullanmak yemeğin daha çekici sunulmasını sağlar ve kuşun yemleri yemesi için teşvik edici olur. Normal tırmanma yetenekleri olan sağlıklı kuşlar kolaylıkla yemek ve su kaplarına ulaşabilirler bu nedenle kapları bu vakalarda tüneklerin yanına yerleştirmek gerekli değildir. Paslanmaz çelik, pişmiş toprak ve sert plastik malzemeler kuşun sağlığı için gereken temizlik ve dezenfeksiyona karşı dayanıklıdır. Su, bir tabakta veya kobaylarda kullanılan tüplerde verilebilir. Kuşlar çoğunlukla fazla yer ve can sıkıntısından yiyecek kaplarını çiğnerler.
OYUNCAKLAR
Oyuncaklar zihinsel egzersiz oluşturması açısından yararlı olup fiziksel egzersize teşvik eder ve gaga soyulmasını kolaylaştırır. Ne var ki kuşun güvenliği düşünülerek seçilmelidir. Çiğnenebilir oyuncaklar; ağaç dalları, çam kozalağı, köpek için üretilmiş işlenmemiş deriden çiğneme oyuncakları, doğal fiber ipler ve yumuşak beyaz çam gibi maddelerdir. Aksesuarlar konusunda dikkat edilmesi gereken; tümü kafesteyken bile kuşun uçabileceği ve nesnelere çarpmadan hareket edebileceği yeterli alan bulunmasıdır. Hafta içinde farklı oyuncakları bir kaç günde bir rotasyon şeklinde kullanmak kuşun ilgisinin devamını sağlar. Sıkılmış bir kuş çeşitli davranış ve sağlık problemlerine karşı risk altındadır. Güvenli oldukları sürece mümkün oldukça çok çeşit kullanılmalıdır.
KAFES ÖRTÜLERİ
Kafes kapları, kuşa uyku zamanı geldiği ve sessiz olması gerektiği işaretini verir. Kafesin örtülmesi asla ceza amaçlı kullanılmamalı ve uyku saatleri dışında örtülmemelidir.
SICAKLIK VE NEM
Sağlıklı bir kuş, sahibinin yaşadığı ısıyı tolere edebilir. Isıdaki ani değişimler kuş için potansiyel tehlike oluşturur. 35 C yüksek sıcaklıklarda pet kuşların çoğu sık nefes alma ve kanatları vücuttan uzak tutma gibi fazla ısınma belirtileri gösterir.
Pet kuşlar genelde geniş bir nem aralığına uyum gösterme kapasitesine sahip olmakla birlikte, subtropikal iklimlerden gelen kuşlar evde lokal nem artışlarından fayda sağlarlar (örneğin banyoda akan duş veya tüylere düzenli olarak su püskürtmek gibi…) Bu durumda tüyler kuruyana kadar kuşu sıcak tutmak gereklidir.
IŞIK VE TEMİZ HAVA
Sık sık temiz havaya ve direkt gün ışığına çıkarmak (camdan filtre olmamalıdır) çok faydalı olacaktır. Eğer uygun havalarda kuş kafesiyle birlikte dışarı çıkarılırsa, gölgeli bir nokta sağlanmalıdır. Bir alternatif olarak geniş ışık spektrumlu floresan lamba kullanımı ev içinde doğal gün ışığını periyotlarını taklit eder şekilde kullanılabilir.
GİZLİLİK
Kuşların çoğu kafes içinde güvenlik hissini arttıran gizlenme olanaklarından yarar sağlar (örneğin kağıt kutusu, kuş yuvası, vs.). Özellikle küçük kuşlar için yuvalar saklanma amacıyla kullanılır. Bu kutular kafesin tavanına yakın olarak tutturulabilir.
AKTİVİTE
Uygun türler için, evde uçmak veya kafesten denetimli olarak salınmak gibi egzersiz imkanları sağlanabilir. Kuşların çoğu akıllı, aktif hayvanlardır ve kafesin evde aile aktivitesine yakın yerleştirilmesi gerekir. Fazla sosyal olmayan türler daha sakin bir yere yerleştirildiğinde rahat edebilir.
HİJYEN
Bütün nesneler sıcak sabunlu suda veya bulaşık makinesinde yıkanabilmelidir. Dezenfeksiyon amacıyla 1 galon suya yarım kapak çamaşır suyu kullanılabilir. Kafes altlığının ve kapların günlük temizlenmesi hem besin bozulmalarıyla ilgili problemleri önler hem de hastalıkların potansiyel tehlikelerine karşı sahibini uyarır. Kafesin tam temizliğinin haftada bir yapılması tavsiye edilir. Kokulu temizleyiciler kuşların solunum membranlarına zarar verebilir.
Bütün nesneler sıcak sabunlu suda veya bulaşık makinesinde yıkanabilmelidir. Dezenfeksiyon amacıyla 1 galon suya yarım kapak çamaşır suyu kullanılabilir. Kafes altlığının ve kapların günlük temizlenmesi hem besin bozulmalarıyla ilgili problemleri önler hem de hastalıkların potansiyel tehlikelerine karşı sahibini uyarır.